Z cyklu „Znani, lecz nieznani": Tomasz Jurasz

Tomasz Jurasz z wykształcenia był historykiem sztuki. Urodził się w 1929 roku w Wilnie. Kilka lat po wojnie odwiedził Łańcut i dał się oczarować – osiadł w naszym mieście na stałe, założył rodzinę. Począwszy od 1983 r. przez wiele lat był wicedyrektorem Muzeum-Zamku w Łańcucie. Jak sam mówił: „w atmosferze otaczającego zewsząd piękna zacząłem pisać”. 

Tworzył przewodniki, teksty popularyzujące historię, sztukę, kulturę, a także powieści dla dorosłych, dzieci i młodzieży. „Tworzenie jest chyba chorobą – pisał. - To, co zawarte jest w każdej książce po prostu siedzi gdzieś w głowie, słyszy się to. Najmilsze momenty w tworzeniu to kreacja: chwile, godziny, miesiące, kiedy wszystko zaczyna przybierać formę, gdy wydobywa się gdzieś z podświadomości... I wtedy nic nie wiem, ja to tylko czuję”. 

Tomasz Jurasz

Krytycy docenili go dość późno, właściwie dopiero dzięki wydanej w 2000 roku powieści historycznej „Karoca”. Zdobyła ona trzecie miejsce w konkursie na debiut powieściowy organizowanym przez Wydawnictwo Znak. 

Olga Tokarczuk napisała o „Karocy”: „Podobał mi się żywy, mięsisty, obrazowy język tej powieści. To barokowe studium afektu.” Akcja książki osadzona jest w mrocznych realiach XVII-wiecznej Polski. Z ogarniętych wojną Kresów ucieka wdowa po hetmanie Chodkiewiczu. Anna jest ucieleśnieniem wszystkich obsesji swojej epoki: nieustannie modląca się i poszcząca, kryje przed światem okrutną i namiętną naturę.

Tomasz Jurasz był prezesem rzeszowskiego oddziału Związku Literatów Polskich. W 1997 r. otrzymał nagrodę Złotego Pióra za powieść „Rozkosze nocy, czyli ostatnia podróż hrabiego Potockiego”, tekst – jak mawiał autor – o poszukiwaniu straconego czasu, o trudach egzystencji ludzkiej, rozdarciu między sferami sacrum i profanum.

Pisarz zmarł w 2016 roku. 

ze zbiorów Muzeum-Zamku w Łańcucie

Wiele książek naszego pisarza możecie znaleźć w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Łańcucie, w tym takie, które autor osobiście podpisał. Zdobywca wielu nagród, doceniony przez środowisko literackie i czytelników, Tomasz Jurasz zasługuje na pamięć Łańcucian i na stałe miejsce w galerii wybitnych mieszkańców.

Wybrana bibliografia:

• Pisanie to trudny zawód..., opr. Sierżęga Aneta, Gazeta Łańcucka, 1998, nr 4, s.12;
• Nieznośny dla innych i dla samego siebie. Jan Potocki i gry męskości, Zatorska Matylda, Kwartalnik Literacko-Artystyczny "Fraza", 2018.