Szkoła Ludowa w Łańcucie

Przepiękna fotografia grona pedagogicznego łańcuckiej Szkoły Ludowej wykonana w 1900 roku. Przedstawia nauczycieli szkoły męskiej. Od prawej siedzą profesorowie: Ludwik Dziadecki, Karolina Pelcówna, dyrektor Franciszek Marszycki, ks. Franciszek Roman, Elżbieta Trauczyńska. Stoją profesorowie: Kwiatek, Rut, Mirek, Wroński.

Szkoła Ludowa powstała w czasie autonomii galicyjskiej w 1876 roku i mieściła się w budynku dzisiejszej Szkoły Podstawowej nr 1. Wzniesiono go obok terenu ówczesnych koszar wojskowych i cmentarza (teren obecnego Liceum nr 1). Budynek szkoły wyglądał wówczas inaczej, na pewno był dużo niższy. Mieściła się w nim 4-klasowa szkoła męska. 

Stanisław Cetnarski pisał we wspomnieniach o powstaniu szkoły: "Ten moment może być uważany za przełomowy w rozwoju kultury i oświaty w Łańcucie. Związane to jest ściśle z przyznaniem krajowi autonomii, co ożywia w społeczeństwie ducha obywatelskiego i narodowego, i staje się zarzewiem silnego ruchu społecznego, tak w dziedzinie kulturalnej, jak i gospodarczej. Łańcut wchodzi w okres nowy: świeżości, pędu, rozmachu".

W 1900 roku utworzono dodatkowo szkołę żeńską, obie szkoły stały się 5-klasowe. Zaczęło brakować miejsca, więc niektóre klasy uczyły się w salach wynajmowanych w ratuszu. W latach dwudziestych każda ze szkół miała już po 7 klas. Budynek zaczął pękać w szwach, dlatego władze miasta, z burmistrzem Konstantym Danielewiczem na czele, podjęły decyzję o rozbudowie budynku. 

Nauczyciele i uczennice szkoły żeńskiej, 1915-16. Czwarta od lewej siedzi dyr. Marie Ledoux.